تحلیل منطقه‌ای و سنجش سطوح توسعه، ابزارهای حیاتی برای برنامه‌ریزی فضایی و دستیابی به توسعه پایدار هستند. با بهره‌گیری از تکنیک‌های نوین و شاخص‌های دقیق، می‌توان به درک عمیقی از وضعیت مناطق مختلف دست یافت و راهکارهای مؤثری برای ارتقاء آن‌ها ارائه داد.
📚 🌍 اهمیت تحلیل منطقه‌ای در توسعه پایدار
تحلیل منطقه‌ای به‌عنوان یکی از ارکان اصلی برنامه‌ریزی فضایی، نقش بسزایی در شناسایی نابرابری‌های منطقه‌ای و تدوین راهبردهای توسعه متوازن ایفا می‌کند. با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند تحلیل عاملی، تحلیل تاکسونومی، و مدلهای تصمیم‌گیری چندمعیاره (MCDM) نظیر TOPSIS، ELECTRE و VIKOR، می‌توان به ارزیابی دقیق‌تری از وضعیت توسعه‌ای مناطق دست یافت. این تکنیک‌ها با در نظر گرفتن شاخص‌های متنوع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیربنایی، امکان رتبه‌بندی و سطح‌بندی مناطق را فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، در مطالعه‌ای بر روی استان مرکزی ایران، از تکنیک‌های چندمعیاره برای دستیابی به توسعه متوازن استفاده شده است
📚 🔧 تکنیک‌های نوین در سنجش سطوح توسعه
در سال‌های اخیر، پژوهشگران با بهره‌گیری از روش‌های نوین، به تحلیل دقیق‌تری از سطوح توسعه مناطق پرداخته‌اند. برای مثال، در مطالعه‌ای بر روی استان چهارمحال و بختیاری، از سه تکنیک TOPSIS، ELECTRE و VIKOR برای سطح‌بندی توسعه‌یافتگی شهرستان‌ها استفاده شده است . این رویکردها با در نظر گرفتن شاخص‌هایی در حوزه‌های اقتصادی، جمعیتی، آموزشی، فرهنگی-مذهبی، بهداشتی-درمانی و زیرساختی، امکان تحلیل جامع‌تری را فراهم می‌کنند. همچنین، در مطالعه‌ای دیگر، تحلیل فضایی سطوح توسعه‌یافتگی استان‌های ایران با استفاده از 84 شاخص در چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیربنایی انجام شده است .