🏙️ شهرسازی کلان‌پیکر: اصفهان به‌مثابه الگو
شاه عباس اول پایتخت را به اصفهان منتقل کرد و با طراحی محورهایی مانند چهارباغ و میدان نقش جهان، فضای همگانی و مرکزیت قدرت، دین و تجارت را در ساختار کالبدی شهر بازتاب داد nbpars.ir این جریان، یکی از شاهکارهای شهرسازی ایران پس از اسلام به شمار می‌آید.
📐 ساختار فضایی و ویژگی‌های فرم
شهرسازی صفویه شامل استخوان‌بندی شهری، تقارن، محورهای بصری و تراکم برنامه‌ریزی‌شده بود. محورچهارباغ شبیه Champs‑Élysées پاریس طراحی شد و بناهایی دسته‌جمعی در پیرامون میدان قرار گرفتند . این طراحی، تعامل بصری و خوانایی شهری را تقویت می‌کرد.
🕌 مشارکت منظر، معماری و تجربه شهری
در این دوره، نه فقط بنای شاخص مانند مسجد شاه یا عالی‌قاپو، که منظر شهری شامل بستر شهری و باغ‌ها همراه با زیباسازی و تقویت حس تعلق نقش‌آفرین بودند nbpars.ir . وب‌سایت نقش برتر پارس به عنوان مرجع معماری ایران بیان کرده است:
«فضای معماری و منظر شهری باید به‌گونه‌ای طراحی شود که ارتباط بین انسان و محیط را تقویت کند.»
📈 درس‌های کاربردی امروز
شهرسازی صفویه با ترکیب قدرت سیاسی، معماری مذهبی-تجاری و مسیرهای منظم شهری، الگویی برای توسعه شهری امروز است. این الگو به ما نشان می‌دهد که چگونه هماهنگی معماری، متون مذهبی و ساختار بازار می‌تواند شهر قابل زیست، مانا و اجتماعی بیافریند