بررسی اصول طراحی فضاهای کودکستان
فضای کودکستان باید به گونه‌ای طراحی شود که نه تنها ایمنی و رفاه کودکان را تامین کند، بلکه به رشد و یادگیری آنها نیز کمک نماید. اصول طراحی برای کودکستان‌ها باید شامل رعایت مقیاس مناسب برای کودکان، ایجاد فضاهای انعطاف‌پذیر، ایجاد تنوع در فضاهای آموزشی و فراهم آوردن تجربه‌های متنوع از طبیعت و فضاهای طبیعی باشد. این طراحی‌ها باید با توجه به نیازهای فیزیکی و روانی کودکان در مراحل مختلف رشد آنها صورت گیرد. به‌طور مثال، در طراحی فضاهای کودکستان باید از رنگ‌های شاد و ملایم استفاده کرد تا علاوه بر ایجاد حس امنیت، به رشد عاطفی کودکان نیز کمک کند.
طبق نظرات سایت نقش برتر پارس، "در طراحی کودکستان‌ها باید به درک کودکان از محیط و نیازهای آنها در فضاهای مختلف توجه ویژه‌ای شود." این جمله نشان‌دهنده اهمیت دقت در طراحی فضاهای آموزشی و تاثیر آن بر روحیات و یادگیری کودکان است. فضای کودکستان باید به‌گونه‌ای باشد که برای آنها جذاب و تحریک‌کننده باشد و در عین حال امنیت و راحتی را فراهم کند.
ابعاد و اندازه‌های مناسب برای فضاهای کودکستان
ابعاد فضاها در کودکستان باید متناسب با اندازه و ویژگی‌های فیزیکی کودکان باشد. برای مثال، ارتفاع سقف، ابعاد درها و پنجره‌ها باید به گونه‌ای باشد که دسترسی کودکان به آنها به راحتی امکان‌پذیر باشد. همچنین، مبلمان و تجهیزات باید در مقیاس کودکانه طراحی شوند تا نه تنها از نظر ارگونومیکی مناسب باشند، بلکه برای کودکان جذاب نیز باشند. رعایت استانداردهای ابعاد در طراحی فضاهای آموزشی باعث می‌شود تا کودکان در محیطی امن و راحت بتوانند به فعالیت‌های خود ادامه دهند و احساس راحتی کنند.
تاثیر شرایط محیطی بر کودکستان
شرایط محیطی کودکستان، مانند نور طبیعی، تهویه مطبوع، سر و صدا و دما، همگی نقش بسزایی در راحتی و آسایش کودکان دارند. نور مناسب به ویژه در فضاهای آموزشی تاثیر زیادی بر روی توانایی یادگیری کودکان دارد. روشنایی طبیعی می‌تواند احساس شادی و انرژی را در کودکان تقویت کند. علاوه بر این، تهویه مناسب و کنترل دمای فضاها نیز باید به گونه‌ای باشد که کودک در آن احساس راحتی کند و تحت تاثیر شرایط ناخوشایند محیطی قرار نگیرد.
در رابطه با سر و صدا، ایجاد یک محیط آرام و بی‌صدا می‌تواند به تمرکز و یادگیری کودکان کمک کند. برای مثال، در فضاهای بازی و آموزشی کودکستان باید از مواد آکوستیک مناسب استفاده شود تا سر و صدا به حداقل برسد و محیطی مناسب برای یادگیری فراهم شود.
برنامه فیزیکی کودکستان
برنامه فیزیکی کودکستان به مجموعه‌ای از فضاها و اجزای مختلف اشاره دارد که باید در طراحی این محیط‌ها گنجانده شوند. این برنامه شامل فضاهای آموزشی، بازی، خدماتی و اداری است. برای هر کدام از این فضاها ابعاد و ویژگی‌های خاصی لازم است. به‌طور مثال، فضاهای آموزشی باید به گونه‌ای طراحی شوند که امکان انجام فعالیت‌های گروهی و فردی را برای کودکان فراهم کنند. همچنین، فضاهای بازی باید امن و منعطف باشند تا کودکان بتوانند در آنها آزادانه بازی کنند و مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند.
برای دستیابی به یک کودکستان ایده‌آل، نیاز است که در طراحی فضاها به جزئیات مختلف توجه ویژه‌ای داشته باشیم. به‌طور کلی، طراحی کودکستان‌ها باید به گونه‌ای باشد که تمامی این اصول در کنار هم به نفع رشد و یادگیری کودکان عمل کند.
فهرست مطالب
📑 اصول طراحی ✔️
📑 فضا ✔️
📑 کودک در مرحله پیش عملکردی (7-2 سالگی) ✔️
📑 دوره انتقال شهودی – درک حسی و عدم استدلال منطقی ✔️
📑 عدم درک ابقا ✔️
📑 طبقه بندی بر اساس مشخصه‌های حسی ✔️
📑 جزء و کل – عدم درک محتوای طبقه ✔️
📑 کشف کودک از روابط فضایی ✔️
📑 کودکان مفاهیم هندسی را عکس ترتیب کشف تاریخی آنها، رشد می‌دهند ✔️
📑 مفهوم ترتیب ✔️
📑 مفهوم از روی هم گذشتن ✔️
📑 خود مرکز گرایی فضایی ✔️
📑 درک مفهوم طول ✔️
📑 زمان و مکان ✔️
📑 زمان و عمل ✔️
📑 زمان، توالی و تداوم ✔️
📑 میزان درک کودک از فضا ✔️
📑 معیارهای کیفیت فضا ✔️
📑 تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان ✔️
📑 شرایط محیطی ✔️
📑 اثرات نور و روشنایی ✔️
📑 اثرات سر و صدا ✔️
📑 تهویه ✔️
📑 شرایط حرارتی ✔️
📑 شرایط کالبدی ✔️
📑 ابعاد و اندازه‌ها ✔️
📑 اصول طراحی ✔️
📑 رعایت مقیاس کودکان در کلیه فضاها ✔️
📑 ایجاد قابلیت انعطاف‌پذیری ✔️
📑 ایجاد تنوع در فضاهای آموزشی ✔️
📑 ایجاد قابلیت توسعه‌پذیری در ساختمان ✔️
📑 خوانایی فضا ✔️
📑 رعایت سلسله مراتب فضایی در طراحی فضاهای کودکان ✔️
📑 ایجاد فضاهای باز متنوع با ویژگی فضایی متفاوت ✔️
📑 استفاده حداکثر از طبیعت و تجربه‌های طبیعی ✔️
📑 ایجاد نشانه و عناصر تاثیرگذار خاص ✔️
📑 ایجاد محصوریت مناسب در حیاط و فضای باز ✔️
📑 حداکثر استفاده از مبلمان آموزشی انعطاف‌پذیر در تجهیز فضاها ✔️
📑 تکمیل نمودن معماری با استفاده از تزئینات و تاکید روی جزئیات ✔️
📑 استفاده از تهویه مناسب در فضاهای آموزشی ✔️
📑 کنترل سروصدا و ایجاد آکوستیک مناسب در فضاهای آموزشی ✔️
📑 کنترل نور طبیعی در فضاهای آموزشی ✔️
📑 استفاده از رنگ در جهت بهره‌وری بهینه از فضا ✔️
📑 استفاده از فرم مناسب در فضاهای مختلف و مطابقت فرم فضا با شخصیت فضا ✔️
📑 استفاده از بافت مناسب در کلیه عناصر تشکیل‌دهنده فضا اعم از کف، دیوارها و سقف ✔️
📑 استفاده حداکثر از حجم ثابت فضا ✔️
📑 احکام معماری ✔️
📑 استفاده از انواع الگوهای چیدمان و مبلمان و تجهیزات در فضاهای آموزشی ✔️
📑 ایجاد کلاس ویژه در ارتباط با دروس خاص و فعالیت‌های ویژه هر گروه تحصیلی ✔️
📑 استفاده چندگانه از فضای ارتباطی و تعریف این فضا به عنوان یک (خیابان آموزشی) ✔️
📑 ایجاد فضاهای اداری با محیطی بزرگسالانه و متفاوت با جو کودکانه سایر فضاها ✔️
📑 ایجاد کتابخانه به صورت فضایی دلپذیر و دعوت‌کننده کودکان به مطالعه و تحقیق ✔️
📑 ایجاد سالن عمومی به صورت فضایی چند عملکردی و انعطاف‌پذیر ✔️
📑 طراحی نما به صورت نمایی با هویت و همچنین دارای شخصیت برای کودکان ✔️
📑 ایجاد حیاط زمستانی به صورت حیاط بسته یا نیمه بسته ✔️
📑 رعایت اصول ایمنی ✔️
📑 برنامه فیزیکی ✔️
📑 ب – فضاهای آموزشی و پروزشی مجموعه ✔️
📑 ج – فضاهای خدماتی ✔️
📑 د – فضاهای اداری ✔️
📑 جدول برنامه فیزیکی ✔️
📑 منابع و ماخذ ✔️