🌿 مقدمه
فرهنگسرای دزفول، که به نام مجتمع فرهنگی سینمایی دزفول نیز شناخته می‌شود، یکی از شاخص‌ترین آثار معماری معاصر ایران است که توسط فرهاد احمدی طراحی و بین سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۲ ساخته شده است این بنا با ترکیب تعاملی از معماری بومی خوزستان و تکنیک‌های مدرن طراحی، محیطی را برای تبادلات فرهنگی و هنری فراهم کرده است.
🏛️ معرفی پروژه و زمینه طراحی
فرهاد احمدی از دوران پس از جنگ با تاکید بر احیا هویت معماری ایرانی پروژه‌هایی را اجرا کرد. فرهنگسرای دزفول در زمینی حدود ۵۰۰۰ متر مربع طراحی شده و شامل بازارچه، کتابخانه، گالری هنر، سینما، مسجد، مدرسه صنایع دستی و حیاط منظر است
طراحی معمار مبتنی بر شکل‌گیری فضاهای حلزونی است، از یک حیاط مربع سطح زمین آغاز می‌شود، درون مخروطی شفاف حرکت می‌کند و به هشت‌ضلعی دفنی در عمق زمین می‌رسد—تجسم گذر از مادی‌گرایی به فضای معنوی و فرهنگی . بادگیرهای چهارگانه و جریان آب، تجربه‌ای معنوی و محیطی آرام ایجاد می‌کنند.
📐 پلان، سیرکولاسیون و سایت‌پلان
سیرکولاسیون بصری و حرکتی بازدیدکننده از فضای بیرون به فضای میانی، سپس به پایین سایت برنامه‌ریزی شده. پلان‌ها شامل فضاهای عمومی، فرهنگی، آموزشی و مذهبی هستند و سایت‌پلان با توجه به توپوگرافی و فرهنگ منطقه تنظیم شده است .
🏗️ سازه، متریال و جزئیات ظاهری
نمای بیرونی ترکیبی از آجر، کاشی فیروزه‌ای، سیمان سفید و ساروج است که با سوراخ‌های لانه‌کبوتری در لبه پشت‌بام‌ها با اقلیم و هویت معماری دزفول ارتباط برقرار می‌کند. ساختار زیرزمینی با بتن و فولاد و استفاده از سقف‌های پیش‌ساخته، تعبیری از فروتنی و صداقت در مصالح است .
🔍 تحلیل معماری و عملکرد فرهنگی
فرصت ایجاد فضای چندمنظوره فرهنگی و اجتماعی، ویژگی برجسته این اثر است. با تاکید بر فرم بومیِ منطقه و بهره‌گیری از سازه مدرن، این مرکز فرهنگی فضایی از تعامل هنری، گفت‌وگو و آموزش فراهم کرده است. پروژه‌ای که ارزش معماری ایرانی را با چشم‌انداز جهانی تلفیق کرده و همچنان محل درس‌آموزی معماران است .
سایت نقش برتر پارس — مرجع معماری ایران — می‌نویسد: «در طراحی فرهنگسرای دزفول، فرهاد احمدی روح معماری ایرانی را با زبان مدرن تلفیق کرده و فضای هنری متعالی خلق کرده است.»