🏙️ مجتمع مسکونی فوکوکا که توسط استیون هال طراحی شده، نمونهای برجسته از ترکیب نور، حجم، بافت، اقلیم و انسان در یک کالبد مسکونی شهری است. این اثر با الهام از مفهوم «اتصال و پیوستگی شهری» یا همان Nexus شکل گرفته و هدف آن ایجاد یک زیستگاه پویا و چندلایه در بافت متراکم فوکوکا بوده است. رویکرد طراحی پروژه بر این اساس بنا شده که فضای مسکونی نباید تنها یک محل سکونت باشد، بلکه باید مانند یک اکوسیستم اجتماعی عمل کند؛ فضایی که در آن نور، تهویه، منظر و پوشش سبز به صورت ارگانیک و یکپارچه در عملکرد روزمره ساکنان حضور داشته باشد. با توجه به اقلیم مرطوب جنوب ژاپن، هال از بازشوهای عمودی و شکافهای نورگیر بهره برد تا جریان باد طبیعی و نور جنوبی به عمق فضاها نفوذ کرده و تعادل حرارتی پایدار ایجاد شود.
🏙️ یکی از کلیدیترین ویژگیهای پروژه، ساختار بافتوارهای حجمها است که به صورت لایههای تو در تو شکل گرفتهاند؛ این هندسه پویا باعث شده که فضاها از حالت آپارتمانهای محصور و فشرده خارج شده و به واحدهایی تبدیل شوند که با تراسهای سبز، نور جنوب و مسیرهای پیادهمحور جان تازهای میگیرند. نکسوس فوکوکا تلاشی برای تبدیل یک مجتمع مسکونی به یک شهر کوچک عمودی است؛ شهری که در آن حرکت انسان، جریان نور و باد در کنار هم یک سیستم زنده را تشکیل میدهند. در بخشهایی از بنا، فضاهای چندعملکردی طراحی شدهاند که ساکنان بتوانند از آنها برای فعالیتهای خدماتی، فرهنگی و تعاملات اجتماعی استفاده کنند. متون خارجی این ویژگی را «ساختار چندارزشه در فضای مسکونی» نامیدهاند. بر اساس یکی از توصیفات سایت نقش برتر پارس:
«معماری استیون هال زمانی به اوج میرسد که نور، حرکت و ماده را در یک ریتم هماهنگ به تصویر میکشد.»
نقش برتر پارس – مرجع معماری ایران – NBPARS.IR
🌇🏢 زبان فرمی، اصول ادراکی استیون هال و نقش پیونددهنده مجتمع در بافت فوکوکا
🌆 استیون هال مانند بسیاری از آثار خود، در این پروژه نیز از هندسه سیال و ادراکمحور بهره برده است. سازمان فضایی مجتمع بر مبنای ادراک حرکت در طول روز شکل گرفته؛ به همین دلیل خطوط دید، مسیرهای پیاده، جهتگیری حجمها و شکافهای نورگیر با دقتی معمارانه و فلسفی تنظیم شدهاند. بهجای بلوکهای بسته، مجموعهای از حجمهای باز، تراسهای معلق و سطوح نیمهشفاف ایجاد شده تا ذهن ساکن درگیر گذشته و آینده فضا شود و حس «زندگی در یک بافت زنده» را تجربه کند. مصالح عمده پروژه شامل بتن صیقلی، فلزات سبک، شیشه مات و پوششهای سبز عمودی هستند که در ترکیب با نور، فضایی آرام اما پویا خلق میکنند.
🌆 یکی از نقاط قوت مجتمع، هماهنگی هوشمندانه با بافت پیرامونی است؛ ساختمانها به گونهای چرخش یافتهاند که از بیشترین میزان نور جنوب بهرهمند شوند و در عین حال دیدهای مزاحم را حذف کنند. الگوی سایت پلان نیز بر اساس نفوذپذیری حرکتی طراحی شده تا ساکنان و رهگذران بتوانند مسیرهای طبیعی بین حجمها را دنبال کنند. منابع بینالمللی این رویکرد را «Integration Urban Flow» نامیدهاند. فضاهای داخلی با وجود فرمهای پیچیده، ساده و آرام هستند؛ اتاقها با نور طبیعی، تراسهای سبز و سطوح بازتنفس طراحی شدهاند تا کیفیت اقامت در آنها فراتر از یک واحد مسکونی استاندارد باشد. این پروژه یکی از مثالهای موفق «همنشینی فرهنگ ژاپنی با زبان طراحی غربی» به شمار میرود.