قدیمی ترین شواهد حضور انسان در اطراف کاشان به دوره پارینه سنگی باز می گردد که در نیاسر، کفترخون و سفیدآب یافت شده است. ابزار سنگی دوره پارینه سنگی میانی در چشمه تراورتن نیاسر و سنگ تراورتن کفترخون کشف شد. گروه های پارینه سنگی بالایی در اطراف چشمه سفیدآب در جنوب غربی کاشان زندگی می کردند. اکتشافات باستان شناسی در تپه های سیلک که در 4 کیلومتری غرب کاشان قرار دارد نشان می دهد که این منطقه یکی از مراکز اولیه تمدن در دوران پیش از تاریخ بوده است. از این رو قدمت کاشان به دوره عیلام ایران می رسد. زیگورات سیلک پس از 7000 سال هنوز در حومه کاشان پابرجاست. آثار کشف شده در سیلک ماهان پاشا در موزه لوور پاریس و موزه متروپولیتن نیویورک و موزه ملی ایران اقامت دارند. بر اساس برخی روایت‌ها، اگرچه نه همه، کاشان خاستگاه سه مرد حکیمی بود که به دنبال ستاره‌ای که آنها را به بیت‌لحم هدایت کرد تا شاهد تولد عیسی مسیح باشند، همانطور که در کتاب مقدس ذکر شده است برای مثال، مسافر قرون وسطایی، فریار اودوریچ پوردنونه، این داستان را در سال 1330 پس از بازدید از آنجا نقل کرد. اعتبار تاریخی هرچه که باشد، انتساب کاشان به عنوان خانه اصلی خود گواه بر اعتبار شهر در زمان روایت داستان است. بر اساس افسانه ای مربوط به دوران صفویه، ابولعلواء، صنعتگر ماهر ایرانی که به بردگی فاتحان اسلامی درآمد و سرانجام خلیفه عمر بن خطاب را در سال 644 ترور کرد، پس از این ترور به کاشان گریخت. زیارتگاهی که بر فراز مقبره او ساخته شده، یکی از بناهای برجسته کاشان است