این پاورپوینت یک نگاه جامع به ضرورت‌ها، رویکردها و تحولات در برنامه‌ریزی فضایی و منطقه‌ای ارائه می‌کند؛ ترکیبی ارزشمند از مبانی نظری، تجربیات بین‌المللی و تحولات ایران. با این فایل، ابزار حرفه‌ای ارائه و تحلیل شهری را در اختیار خواهید داشت—یک سرمایه هوشمند برای ارتقای تخصص و نفوذ حرفه‌ای‌تان! ✨
📘 خلاصه
🌍 ضرورت شکل‌گیری برنامه‌ریزی منطقه‌ای
🔍 برنامه‌ریزی فضایی-منطقه‌ای پاسخی به رشد نامتعادل، شکاف‌های توسعه و بحران‌های اقلیمی است. تجربه‌های موفق انگلستان، آمریکا و فرانسه نشان می‌دهد که بدون مدیریت منطقه‌ای، توسعه شهری و زیست‌بوم طبیعی دچار آسیب می‌شود. این رویکرد مکمل برنامه‌ریزی بخشی است و کنترل رشد بی‌رویه را ممکن می‌سازد .
🏙️ سابقه جهانی و دلایل تکوین در کشورها
در انگلستان، سیاست آمایش سرزمین پس از انقلاب صنعتی به‌منظور سامان‌بخشی به توسعه نواحی شهری آغاز شد. در آمریکا، نیاز به مدیریت مهاجرت و زیرساخت‌های گسترده محرک اصلی بود؛ و فرانسه نیز با هدف جلوگیری از تمرکز جمعیت در پاریس به سمت برنامه‌ریزی منطقه‌ای رفت .
🛠️ تحولات و رویکردهای نظری-عملی
رویکرد سیستمی، یکپارچگی فضایی، شبکه منطقه‌ای و پویش ساختاری-کارکردی مدل‌هایی پیشرو در این حوزه‌اند. همراه با نظریه‌هایی همچون قطب رشد، مرکز-پیرامون و آگروپلتین، برنامه‌ریزی فضایی به چارچوبی چندوجهی بدل شده است nbpars.ir.
🇮🇷 . تاریخ ایران: قبل و بعد از انقلاب
در ایران پیش از انقلاب، برنامه‌ریزی منطقه‌ای محدود به طرح‌های ملی بود، اما پس از انقلاب با تدوین برنامه توسعه و طرح‌های توسعه فضایی، این رویکرد گسترش یافت. طراحی مناطق دورافتاده، بازسازی پس از سوانح و کنترل رشد شهری از موارد کلیدی بوده‌اند .
📈 چالش‌ها و مسیر آینده
ایران با عدم تعادل فضایی، ضعف ساختار نهادی و فقدان زیرساخت شبکه‌ای مواجه است. برای تقویت این رویکرد، باید چارچوب نظری و عملی را با فناوری GIS، مشارکت اجتماعی و مدیریت یکپارچه تقویت کنیم. این تغییرات نیازمند تحول فرهنگی و تقویت ظرفیت نهادی است .