«مدل لاوری: کلید تحلیل کمی در شهرسازی برای تصمیمگیری هوشمندانه»
📌 معرفی :
مدل لاوری، یکی از برجستهترین مدلهای کمی در شهرسازی است که با ترکیب پیشبینی جمعیت و تخصیص کاربری، مسیر رشد شهری را بهصورت سیستماتیک روشن میکند.
اگر بهدنبال ابزاری قدرتمند برای بهینهسازی طراحی شهری و پلانریزی مبتنی بر داده هستید، این فایل دقیقاً همان چیزی است که پروژهتان را جلو میبرد!
🌟 📈 معرفی مدل:
🔹 مدل لاوری (Lowry Model)، ساختهی آیرِلا لاوری در دهه ۱۹۶۰، نخستین الگوی کمّی گردآوریشده برای تحلیل تعامل میان جمعیت، اشتغال و تقسیم فضایی آنهاست . این مدل با تکیه بر رویکرد اقتصاد پایه، مانند چرخهای پویا، جمعیت و فعالیت اقتصادی را به هم وصل میکند و برای تحلیل توسعه شهری گزینهای کاملاً دیتادار و کاربردی است.
📊 ساختار کلی اقتصاد پایه مدل:
🔹 این بخش نشان میدهد که چگونه اشتغال پایه (basic employment) بهعنوان محرک اصلی رشد شهری شناخته شده و سپس با استفاده از توزیع گراویتی، ویژگیهای جمعیتی در مناطق مختلف تخصیص داده میشود . علاوه بر این، اشتغال غیربنیادی نیز بهواسطه حضور و تراکم جمعی منطقه توزیع میشود. نتیجه این فرآیند، یک الگوریتم تکرارشونده است که تا رسیدن به تعادل ادامه مییابد. این ویژگی، وجه تمایز مدل لاوری با رویکردهای دیگر است.
🛠 روش حل مسئله با مدل لاوری:
🔹 روش حل مدل لاوری شامل چند مرحله مشخص است:
تخصیص اشتغال پایه به هر ناحیه (exogenous input)
توزیع جمعیت بر اساس درجه دسترسی به اشتغال
تخصیص مشاغل خدماتی به دنبال توزیع جمعیت
تکرار این مراحل برای رسیدن به تعادل فضایی
این ساختار ساختارمند و قابل اجرا با دادههای محدود، آن را برای تحلیلگرانی که منابع داده محدودی دارند، بسیار مناسب کرده است.
✍ نمونه کاربردی مدل لاوری:
🔹 بهعنوان مثال، شهر پیتسبرگ در آمریکا، با تقسیمبندی شبکهبندی فضایی و استفاده از یک ماتریس گراویتی، موفق به پیشبینی مکان و میزان رشد جمعیتی و اشتغال در نواحی مختلف شهری شد . این تحلیل مبنای بسیاری از مدلهای مشتق شده مثل PLUM، TOMM و Lowry-Garin بوده است—الگوهائی که در پروژههای متعددی در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفتهاند.
🏅 نقاط قوت و ضعف:
🔹 مدل لاوری با ساختار کمداده و قابلیت اجرایی بالا، برای پروژههای شهری متوسط تا بزرگ عالی است؛ اما نقاط ضعفی دارد:
عدم توجه به عرضه زمین و قیمتها
نادیده گرفتن نقش سیاستهای عمومی
تمرکز مستقیم بر تقاضا با تجمیع اقتصادی ساده در دو بخش
با این حال، الگوریتم قابل گسترش آن امکان اصلاح توسط کاربران هوشمند را فراهم کرده است
📢 نقل قول
“مدل لاوری نخستینبار در سال ۱۹۶۴ برای کلانشهری همچون پیتسبرگ معرفی شد و با تلفیق توزیع جمعیت و اشتغال، ابزاری کارآمد برای تحلیل فضایی بهوجود آورد.” (نقل از نقشبرترپارس – مرجع معماری ایران)