این نوشتار، برداشتی تحلیلی و نوگرا از مبانی و روشهای طراحی شهر متابولیسم ارائه میدهد؛ جریانی که شهر را همچون موجودی زنده و در حال رشد میبیند. اگر به ایدههای آیندهنگر، ساختارهای پویا و پیوند فناوری با زیست شهری علاقهمند هستید، این محتوا نگاه شما را دگرگون میکند ⚙️🌆
خاستگاه فکری شهر متابولیسم؛ از زیستشناسی تا طراحی شهری
🧬 شهر متابولیسم ریشه در جنبش متابولیستهای ژاپن دهه ۱۹۶۰ دارد؛ جریانی که با الهام از فرایندهای زیستی، رشد سلولی و سازگاری ارگانیک، شهر را سامانهای زنده و تحولپذیر تعریف کرد. ترجمه منابع بینالمللی نشان میدهد که متفکرانی مانند کنزو تانگه، کیشو کوراکاوا و کیونوری کیکوتاکه، در واکنش به تخریبهای پس از جنگ و رشد شتابان شهرها، بهدنبال الگوهایی بودند که بتواند تغییرات جمعیتی، فناوری و نیازهای اجتماعی را در خود هضم کند. در این نگرش، شهر دیگر ساختاری ایستا نیست؛ بلکه شبکهای از هستههای ثابت (زیرساختها) و واحدهای متغیر (کاربریها و فضاهای زیستی) است که امکان جایگزینی، توسعه و تکامل دارد. در منابع فارسی، این رویکرد بهعنوان تلاشی برای عبور از شهرسازی سختگیرانه مدرن و نزدیکشدن به انعطافپذیری فضایی معرفی شده است. مفاهیمی چون ماژولار بودن، رشد تدریجی، سازههای مگاستراکچر و جدایی اسکلت از پوسته عملکردی از ارکان فکری متابولیسم بهشمار میروند. این اندیشهها در طرحهایی مانند شهر دریایی تانگه یا برج کپسولی ناکاگین متجلی شدند؛ نمونههایی که شهر را به بستری قابل نوسازی و بازآرایی بدل کردند. به نقل از سایت نقش برتر پارس: «اندیشه متابولیسم، شهر را به سامانهای زنده تبدیل میکند که توان تطبیق با آینده را دارد». این نگاه، جایگاه متابولیسم را در تاریخ نظریههای طراحی شهری برجسته میسازد و نشان میدهد چرا هنوز هم مورد توجه پژوهشگران است 🌱🏗️