اولین نمونه های هنر و معماری اسلامی ایران به سبک معماری خراسانی شکل گرفت. سبک معماری خراسانی از قرن اول هجری و از ابتدای پذیرش اسلام توسط ایرانیان آغاز شد و تا زمان آل بویه و دیلمیان (قرن چهارم هجری) ادامه داشت. برخی آن را ادامه سبک مهمانی می دانند و از مساجد به عنوان سبک شبستانی می دانند. لازم به ذکر است که مدل و طرح مساجد اولیه اسلام تقلیدی از مسجد پیامبر اکرم (ص) در مدینه است. پیامبر اکرم (ص) برای ساخت این مسجد دستور داد سنگهای لاشه را از نزدیکترین کوه تهیه کرده و روی آنها خشک (بدون ملات) روی هم قرار دهند. ارتفاع دیوارها با قد بلندترین مرد عرب با دستهای بلند مشخص می شود. سقف شبستان از عناصر ساده ای مانند پوست حیوانات ساخته شده است که در مقابل نور شدید خورشید نیز سایبان است. از نخل های خشک و درختان بایر به عنوان ستون و تیر استفاده شده است. مساجد اولیه اسلام در خراسان با الهام از مسجد مدینه (مدینه پیامبر) در فضایی مستطیل شکل با شبستان در جهت قبله ساخته شده و سقف تنها شبستان آنها با مواد ساده پوشانده شده تا سایبان و بعداً ایجاد شود. جلوگیری از آب باران