سبزه‌میدان قزوین، یکی از مهم‌ترین فضاهای شهری تاریخی ایران، با پیشینه‌ای غنی از دوره صفویه تا امروز، نمادی از تعاملات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی شهر قزوین بوده است. این میدان، با معماری منحصر به فرد و موقعیت استراتژیک خود، همواره مرکز توجه معماران و شهرسازان قرار داشته است.
📚 تاریخچه و اهمیت سبزه‌میدان قزوین
سبزه‌میدان قزوین، که امروزه به عنوان یکی از مهم‌ترین فضاهای شهری این شهر شناخته می‌شود، در دوره صفویه به عنوان بخشی از مجموعه دولتخانه صفوی شکل گرفت. این میدان، با قرارگیری در مرکز شهر و مجاورت با بناهای تاریخی مانند کاخ چهلستون، نقش مهمی در ساختار شهری قزوین ایفا کرده است. در طول تاریخ، سبزه‌میدان محل برگزاری مراسم مذهبی، تجمعات سیاسی و فعالیت‌های اجتماعی بوده است. به گفته دکتر سیدعلی شهروزی، «سبزه میدان در وسط دولتخانه صفوی که بیش از نیم قرن، محل پایتخت شاه طهماسب و شاه عباس بوده است، هنوز در قزوین خود نمایی می‌کند» . این میدان، با ابعاد تقریبی 230 در 83 متر، از نظر تناسبات شباهت زیادی به میدان نقش جهان اصفهان دارد و نشان‌دهنده اهمیت آن در ساختار شهری دوره صفویه است.
🏗️ تحولات معاصر و بازآفرینی سبزه‌میدان
در دوره‌های بعدی، به ویژه در دوران پهلوی اول، سبزه‌میدان دستخوش تغییرات متعددی شد. با ورود وسایل نقلیه موتوری و توسعه خیابان‌ها، بخش‌هایی از این میدان به خیابان‌ها و معابر جدید اختصاص یافت. با این حال، اهمیت تاریخی و فرهنگی سبزه‌میدان همواره مورد توجه بوده است. در سال‌های اخیر، پروژه‌های بازآفرینی و احیای این میدان با هدف حفظ هویت تاریخی و ارتقاء کیفیت فضای شهری آغاز شده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، «همزمان با افتتاح ۱۲ طرح شهری در قزوین، 'سبزه‌میدان' به عنوان یکی از قدیمی‌ترین میدان‌های شهری قزوین احیا شد تا دوباره این بنای ارزشمند قدیمی در کنار کاخ چهلستون قد کشیده و خودنمایی کند» . این اقدامات، با هدف بازگرداندن شکوه گذشته به سبزه‌میدان و ایجاد فضایی پویا و زنده برای شهروندان، در حال اجراست.