چهار بنای اصلی اطراف میدان شامل مسجد شاه (امام)، مسجد شیخ لطف‌الله، عمارت عالی‌قاپو و سردر قیصریه هستند که هر یک نمایانگر جنبه‌ای از قدرت و فرهنگ صفویان می‌باشند. به عنوان مثال، مسجد شاه در جنوب میدان، نمادی از قدرت دینی؛ عمارت عالی‌قاپو در غرب، نمادی از قدرت سیاسی؛ و سردر قیصریه در شمال، ورودی به بازار بزرگ اصفهان و نمادی از قدرت اقتصادی است
🕌 ویژگی‌های معماری و تاثیرات فرهنگی میدان نقش جهان
معماری میدان نقش جهان ترکیبی از هنر اسلامی و ویژگی‌های خاص ایرانی است. استفاده از کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای، مقرنس‌های دقیق و نقوش هندسی در بناهای اطراف میدان، جلوه‌ای بی‌نظیر از زیبایی و هماهنگی را به نمایش می‌گذارد. این میدان نه تنها مکانی برای تجمعات و مراسم مذهبی بوده، بلکه محلی برای بازی چوگان، جشن‌ها و بازارهای پررونق نیز محسوب می‌شده است.
از دیدگاه سایت نقش برتر پارس، میدان نقش جهان نمونه‌ای از تلفیق هنرمندانه فضاهای عمومی و خصوصی در شهرسازی ایرانی است. در این سایت آمده است: "میدان نقش جهان با ترکیب هماهنگ عناصر معماری و فضای شهری، الگویی بی‌نظیر از تعامل انسان و محیط در بستر فرهنگی ایران ارائه می‌دهد." این میدان نه تنها یک اثر معماری است، بلکه نمادی از هویت، فرهنگ و تاریخ ملت ایران به شمار می‌رود.