: "شهرسازی ارزشگرا و حقوق شهروندی؛ هم‌افزایی برای ساختن شهرهای انسانی و پایدار"
🌟 مقدمه:
در دنیای امروز، شهرها تنها محل سکونت نیستند؛ بلکه بسترهایی برای تحقق ارزش‌های انسانی، عدالت اجتماعی و حقوق شهروندی به‌شمار می‌آیند. شهرسازی ارزشگرا با تمرکز بر اصول اخلاقی و انسانی، تلاش می‌کند تا فضاهای شهری را به گونه‌ای طراحی کند که نیازهای متنوع شهروندان را برآورده سازد. از سوی دیگر، حقوق شهروندی در معماری و شهرسازی به معنای تضمین دسترسی برابر به امکانات شهری، مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها و بهره‌مندی از محیطی سالم و ایمن است. ترکیب این دو رویکرد می‌تواند به خلق شهرهایی منجر شود که نه‌تنها زیبا و کارآمد، بلکه عادلانه و انسانی باشند.
📘 شهرسازی ارزشگرا:
شهرسازی ارزشگرا رویکردی است که در آن، ارزش‌های انسانی، فرهنگی و اجتماعی در مرکز توجه قرار می‌گیرند. این رویکرد بر این باور استوار است که طراحی شهری باید فراتر از نیازهای فیزیکی، به نیازهای روانی و اجتماعی شهروندان نیز پاسخ دهد. به‌عنوان مثال، ایجاد فضاهای عمومی که تعامل اجتماعی را تسهیل می‌کنند، طراحی معابر ایمن برای عابران پیاده و فراهم‌سازی امکانات فرهنگی و تفریحی از جمله مصادیق شهرسازی ارزشگرا هستند. بر اساس مقاله‌ای در سایت نقش برتر پارس، شهرسازی ارزشگرا به دنبال ایجاد تعادل بین نیازهای فردی و جمعی است و تلاش می‌کند تا با در نظر گرفتن تنوع فرهنگی و اجتماعی، فضاهایی را طراحی کند که برای همه اقشار جامعه قابل استفاده و دلپذیر باشند.
⚖️ حقوق شهروندی در معماری و شهرسازی:
حقوق شهروندی در حوزه معماری و شهرسازی به مجموعه‌ای از حقوق اشاره دارد که شهروندان در زمینه استفاده از فضاهای شهری، مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها و بهره‌مندی از خدمات شهری دارند. این حقوق شامل دسترسی به مسکن مناسب، حمل‌ونقل عمومی کارآمد، فضاهای سبز، امکانات فرهنگی و آموزشی و همچنین حق مشارکت در فرآیندهای برنامه‌ریزی شهری است. تحقیقات نشان می‌دهد که تحقق این حقوق می‌تواند به افزایش رضایت‌مندی شهروندان، ارتقاء کیفیت زندگی و تقویت حس تعلق به شهر منجر شود. در مقاله‌ای منتشرشده در نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، تاکید شده است که حقوق شهروندی باید به‌عنوان یکی از اصول اساسی در فرآیندهای طراحی و برنامه‌ریزی شهری مورد توجه قرار گیرد تا شهرها بتوانند به‌صورت پایدار و عادلانه توسعه یابند.